05 мая 2017 г.
Михаил Ефимов хăйĕн пĕтĕм пурнăçне ял хуçалăх производствинче ĕçлесе ирттернĕ. Тракторист та, платник та пулнă. 1966 – 1975 çулсенче районти колхозсемпе совхозсенчи выльăх-чĕрлĕхе искусствăлла майпа пĕтĕлентерекен станцие ертсе пынă. 1984 çулта тивĕçлĕ канăва тухнă. Пенсие кайсан та вăл «Цивиль» хуçалăхра хуралçăра ĕçленĕ.
Михаил Ефимов 1924 çулхи июнĕн 15-мĕшĕнче Çĕнĕ Мами ялĕнче çуралнă. Çемьере тăватă ача пулнă. Ун чухнехи пурнăç шайĕпе çемье лайăх пурăнакансен шутне кĕнĕ. Ашшĕпе амăшĕ, Ефим Семенович Семеновпа Марфа Григорьевна Григорьева, ачисем çителĕклĕ пурнăçпа ÿсчĕр, тивĕçлĕ пĕлÿ илччĕр, лайăх çын пулса çитĕнччĕр тесе тăрăшнă. Михаил Ефимов ялти шкулта çичĕ класс вĕренсе пĕтернĕ, тракторист специальноçне илнĕ.
Репресси çулĕсенче Ефим Семеновичăн кил хуçалăхне тустарнă. Çемьене питех те йывăр килнĕ. 1942 çулхи июнĕн 15-мĕшĕнче М.Ефимов 18 çул тултарнă. Унăн çара кайма ят тухнă. Çак çулхи августăн 28-мĕшĕнче ял-йыш качча фронта ăсатнă. Михаила 4-мĕш вĕренÿ артиллери полкне янă. Август уйăхĕнчен пуçласа 1943 çулхи январьччен курсант артполкра 152 милиметрлă гаубица пушка командирне вĕреннĕ. Вĕренÿ вĕçленнĕ хыççăн пирĕн ентеше Красносельскри Суворов орденлĕ уйрăм артиллери бригадине 152 мм оруди командирĕ пулса çапăçма янă. Çак бригада Ленинграда персе тăнă нимĕç артиллерине хирĕç çапăçнă, Пулково патĕнче фашистсен оборонине татнă çĕре, Красное Село, Гатчина хулисене, Ленинград тата Псков облаçĕсене, Эстоние, Моонзудск утравĕсене, Карели пымакĕнче оборонăна татнă çĕре хутшăннă.
Паттăрлăхпа хăюлăх кăтартнăшăн Михаил Ефимовича «Ленинграда хÿтĕленĕшĕн», «1941-1945 çулсенчи Тăван çĕршывăн Аслă вăрçинче Германие çĕнтернĕшĕн» медальсемпе наградăланă. Çĕнтерĕве вăл Эстони çĕрĕ çинче кĕтсе илнĕ.
Вăрçă чарăнсан Хĕрлĕ Çарта хĕсмете малалла тăснă. Ăна сержант шкулне вĕренме кайма рекомендаци панă. 1947 çулта Михаил Ефимович çак шкултан ăнăçлă вĕренсе тухнă. Çакна çар чаçĕн-чен панă хисеп хучĕсемпе тав çырăвĕсем те çирĕплетеççĕ. «За отличные показатели по боевой и политической подготовке, за образцовую воинскую дисциплину и активное участие в спортивно-массовой работе за весь курс обучения в школе сержантского состава Красносельской Краснознаменной ордена Суворова воинской части 14691», - тесе çырнă Хисеп хутĕнче. Ăна часть командирĕ Н.П.Витте гварди полковникĕ тата политпай начальникĕ Федоров подполковник алă пуснă. Ефимов курсанта служба тивĕçĕсене кăтартуллă пурнăçланăшăн хăйĕн сăн ÿкерчĕкне командирсем алă пусса тата пичет çапса пани питĕ паха парне вырăнне пулнă. Текстра: «За образцовое выполнение служебных обязанностей во время службы в рядах Советской Армии курсанту Ефимову Михаилу Ефимовичу дарим настоящую фотокарточку», - тесе çырнă.
Михаил Ефимовича тăрăшулăхне кура çартах юлма ыйтнă. Анчах та ашшĕ йывăр чирлине пула текех юлма пултарайман. 1947 çулхи мартăн 1-мĕшĕнче М.Ефимов сержанта демобилизациленĕ, вăл тăван яла таврăннă. Июнь уйăхĕнче Ольга Васильевна Васильевăпа çемье çавăрнă. Мăшăр çичĕ ача - Николай, Анатолий, Нина, Валентина, Виктор, Людмила, Вениамин - çуратса ÿстерсе тивĕçлĕ воспитани панă. Ачисем ашшĕ-амăшĕн ырă ятне çĕре ÿкермен. Кĕçĕн ывăлĕ Венимаин Михайлович, акă, «Цивиль» хуçалăха вун пилĕк çула яхăн çирĕп тытса, çултан-çул аталантарса пырать.
Вăрçă паттăрĕ Михаил Ефимов 2000 çулта пиртен ĕмĕрлĕхех уйрăлса кайрĕ.
Анатолий ЕФИМОВ